Avustralyalı çevresel biyoteknolog Joseph Boctor’un liderliğindeki bir araştırma grubu, yaklaşık 200 bilimsel çalışmayı inceleyerek plastiklerin ve bu hususların üretiminde kullanılan kimyasalların tarım topraklarına ve besin eserlerine nasıl geçtiğini ortaya koydu.
Araştırmanın sonuçları, mikroplastiklerin sadece çevreyi değil, tıpkı vakitte insan sıhhatini da önemli biçimde tehdit ettiğini gösteriyor.
MİKROPLASTİKLER TARIM ESERLERİNE NASIL GEÇİYOR?
Avrupa ve Kuzey Amerika’da her yıl yüz binlerce ton mikroplastiğin tarım topraklarına karıştığı iddia ediliyor. Örneğin yalnızca İngiltere’de, gübre ve katkı hususları aracılığıyla yılda yaklaşık 22.500 ton mikroplastiğin toprağa girdiği belirtiliyor.
Tarımda yabancı otları denetim altına almak ve nem kaybını azaltmak gayesiyle sıkça kullanılan plastik örtüleme yolu, vakitle topraktaki mikro ve nanoplastiklerin en büyük kaynaklarından biri haline geldi.
Ayrıca kanalizasyon çamurları, biyokatılar ve organik gübreler de tarım eserlerinde bulunan mikroplastiklerin öbür yaygın kaynakları ortasında yer alıyor.
MİKROPLASTİKLER BİTKİLERE BİRKAÇ YOLDAN GİREBİLİYOR
Mikroplastik parçacıklarının bitkilere çeşitli yollarla geçebildiği tespit edildi. Endositoz ismi verilen hücre alım sistemi, yapraklardaki gözeneklerden direkt emilim ve köklerden su yoluyla taşınma bu yollardan kimileri. Bu süreçler sonucunda plastik parçacıklar direkt bitki dokularına karışabiliyor.
İNSAN SIHHATİ ÜZERİNDE ÖNEMLİ TESİRLERİ VAR
Boctor, “Bu mikroplastikler, besin üreten toprakları bir plastik çöplüğüne çeviriyor.” diyerek duruma dikkat çekti.
Plastiklerle birlikte gelen katkı hususları konusundaki şeffaflık eksikliği ve araştırmaların yetersizliği ise tasa verici.
Mikro ve nanoplastiklerin insan bedeninde kalp damar sıhhatine ziyan verdiği, hormonal bozukluklara yol açtığı, doğurganlık sıkıntılarına neden olduğu ve DNA hasarına yol açabileceği belirtiliyor.
Bazı plastik bileşenlerin hamilelik devrinde plasenta yoluyla fetüse geçebildiği de yapılan çalışmalarla ortaya konmuş durumda.
TEHLİKELİ KATKI MADDELERİ
Plastik katkı hususları ortasında en dikkat çekenler ftalatlar ve PBDE’ler (polibromlu difenil eterler). Ftalatların hormon ve üreme sistemine ziyan verdiği; PBDE’lerin ise kemirgen deneylerinde karaciğer, tiroid, bağışıklık ve üreme sistemleri üzerinde toksik tesirler gösterdiği bildiriliyor. Ayrıyeten PBDE’ler kanser riskiyle de ilişkilendiriliyor.
“BU KRİZ SESSİZCE GELİŞİYOR”
Boctor, “Bu inceleme, görünmeyen bu tehlikeyi gün yüzüne çıkarmayı ve düzenleyicilere ışık tutmayı amaçlıyor. Plastik krizi artık denetimsiz bir biçimde büyüyor ve insan sıhhati risk altında.” ifadelerini kullandı.
“Bunlar uzak olasılıklar değil; biyolojik sistemlerde sessizce ve sistemli biçimde gelişiyorlar.” diyen Boctor, acil tedbirler alınması gerektiğinin altını çizdi.
Söz konusu araştırma, Environmental Sciences Europe isimli bilimsel mecmuada yayımlandı.
News
