Sıcak havaları sevmeyenler, ısınan havalarda yaylaya çıkarak, obruklarda sakladıkları besinleriyle kış aylarına kadar ömürlerine devam ediyor…
Yaz aylarını Antalya’nın Akseki ilçesinde bulunan 1900 metre yüksekliğindeki Çimi Yaylası’nda geçirenler, 40 metre derinlikteki doğal serinliğe sahip obrukları buzdolabı olarak kullanıyor.
BARAKALARDA KIŞ AYLARINA KADAR ÖMÜRLERİNE DEVAM EDİYORLAR
Artan sıcaklarla bir arada yöre halkı, Çimi Yaylası’na çıkarak, bölgede kurdukları barakalarda kış aylarına kadar yaşamlarına devam ediyor. Kış aylarında yağan kar, derinliği 40 metreyi bulan obruklardan kalkmıyor.
Yaylada kış aylarına kadar kalan vatandaşlar, yaylaya hayvanlarını otlatmaya gelen çobanlardan et ve süt eserleri alarak, derinliği 40 metreyi, sıcaklığı ise 0-5 dereceyi bulan obruklarda aldıkları besinleri aylarca bozulmadan saklayabiliyor.
”80 HANEDE YAŞAYAN İNSANLARIMIZ, SÜT ESERLERİNİ OBRUKTA SAKLAR”
Manavgat ilçesinden, Akseki’nin 190 metre rakımlı Çimi Yaylası’na gelen 72 yaşındaki Hasan Arıcı, çocukluğundan beri her yaz bu yaylaya geldiğini belirterek, buraya gelen vatandaşların obruğu ”soğuk hava deposu” gibi kullandığını, peynir, yağ, yoğurt üzere hayvanlardan elde edilen besinleri bu obruklarda sakladıklarını tabir etti.
Obrukta kış aylarının koşullarına nazaran, eski ve yeni karların birbirlerine karışabildiğini lakin karların hiçbir vakit bitmediğini lisana getiren Arıcı, ”Burada sıcaklık sıfırın altında. Toros Dağlarında Çimi Yaylası’nda yazın 80 hanede yaşayan insanlarımız peynir, yoğurt, çökelek üzere süt eserlerini obrukta saklar. Yani burası bir soğuk hava deposu gibidir” dedi.
”BURANIN DERİNLİĞİ 80-85 METRE VAR”
Arıcı, obruğun bulunduğu dağın doruğundan 80-85 metre derinlikte olduğunu söz ederek, “Buranın derinliği zirveden itibaren 80-85 metre var. Obruğa bir metre genişliğinde daracık kayaların ortasından inmeye başlıyorsun.
Obruğa inen yerden itibaren yaklaşık 40 metre derinlik mevcuttur. Çoğu vakit kar eski kar ile yeni kar karışır. Birtakım vakitlerde kar az yağarsa tabanına ulaşır. Burası doğal buzdolabıdır.
Yaylada yaşayan herkes buradan kar taşıyarak soğuk suyunu elde eder” şeklinde konuştu.
”KİMSE KİMSENİN PEYNİRİNİ, YAĞINI ALMAZ”
Hasan Arıcı, yaylada hayvancılık yapanların Mayıs ayından itibaren peynirlerini obruğa yerleştirmeye başladıklarını söyleyerek, “Mayıs ayından itibaren obruklara peynir ve yağlarımızı koymaya başlarız. Ekim, kasım ayına kadar burada durur. Yayladan dönerken herkes kendi peynirini yağını alır götürür.
Kimse kimsenin peynirini, yağını almaz. Herkesin kendi gereci işaretlidir. Herkesin malı aşikardır. Burada saklanan peynirin lezzeti tanım edilmez.
Buradaki gelenek atalarımızdan kalan bir gelenektir. Asırlardır bu geleneğimiz devam ediyor” halinde konuştu.
”BOZULACAK TÜM BESİNLERİMİZİ BURADA SAKLARIZ”
Arıcı, obruğun soğuk hava deposu olduğunu belirtirken, ”Bu kar obruğu kış ayında yağan karlar ile dolar. Yaz ayında yaylaya çıktığımızda yaylada elektrik olmadığı için bozulacak tüm besinlerimizi burada saklarız.
Bu deliklerin içerisinde bol ölçüde peynir, yağ ve yoğurt saklanmaktadır. Sahibi muhtaçlığı olunca buradan çıkarıp konutuna götürür” dedi.
Arıcı, ” Yaz ayında Antalya’da hava sıcaklığı 35- 40 derece iken burası bizim bulunduğumuz yerde sıfırın altına kadar inmektedir. Bu soğuklukta doğal peynir, yoğurt ve yağlarımızı saklamaktayız. Buzdolabı üzere kullanmaktayız” halinde kelamlarına devam etti.
”TULUM PEYNİRİ DERİYE BASILIR”
Tuluma basılan peynirin en düzgün peynir olduğunu vurgulayan Arıcı, “Tulum peyniri deriye basılır. Yaklaşık 3 ay kar obruğunda bekletilir. Daha sonra pazarlara götürerek pazarlarız. Evvelden cetlerimiz peynirleri bu formda deri tulumlara basarlardı.
Şimdi ise bidonlara basıyoruz. Aslında tulum peynirinin lezzeti ve kalitesi çok daha farklıdır” dedi.
”ELDE ETTİĞİMİZ SÜTTEN YAYIKLARDA YAĞ ÇIKARTIRIZ”
Nisan- mayıs aylarında hava durumuna nazaran Manavgat ilçesinden yaylaya çıktıklarını söyleyen Arıcı, “Yaylada keçilerimiz, koyunlarımız doğal ortamda beslenmektedirler. Keçilerden elde ettiğimiz sütten yayıklarda yağ çıkartırız. Ayrıca yeniden elde ettiğimiz sütten yaptığımız peynirleri ve yağları derinliği 35-40 metreyi bulan buz üzere kar obruğuna getiriyoruz.
Burada üç dört ay üzere bir mühlet durduktan sonra yayla göçüne yanlışsız peynirleri çıkararak pazara götürüyoruz” dedi.
News
