Kredi kullanımı, piyasadaki ekonomik eğilimi ortaya koyuyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) bankaların 2025 yılının ikinci çeyreğine ait değerlendirmeleri ile 2025 yılının üçüncü çeyreğine ait beklentilerini içeren “Banka Kredileri Eğilim Anketi” yayımlandı.
Banka Kredileri Eğilim Anketi’nde, yılın üçüncü çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama şartlarının besbelli bir formda gevşemesi bekleniyor.
KREDİ STANDARTLARI SIKLAŞTIRILDI
Ankete nazaran, 2025 yılının ikinci çeyreğinde, bankalar işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak sıkılaştırdı. Bu periyotta alt kırılımlar incelendiğinde vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar temelde tıpkı kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından TL kredilere uygulanan standartlarda besbelli bir değişim gözlenmedi.
KOBİLERE VERİLEN KREDİLERDE DEĞİŞİM GÖZLEMLENDİ
Yabancı Para (YP) kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek bakımından ise KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda besbelli bir değişim gözlenmezken, büyük işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlar sıkılaştı.
ÜÇÜNCÜ ÇEYREK KREDİ SEYRİ BEKLENTİSİ
Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi ise işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler dışında genel olarak bir ölçü gevşeyeceği istikametinde oluştu.
Öte yandan yılın ikinci çeyreğinde, çoğunluğu muhtaçlık kredilerinden oluşan öbür ferdî kredi çeşitlerine uygulanan standartların gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda ise besbelli bir değişim olmadığı görüldü.
BİREYSEL KREDİLERDE DEĞİŞİM OLMAYACAĞI DÜŞÜNÜLÜYOR
Yılın üçüncü çeyreğinde bankalar, tüm ferdi kredi çeşitlerine uygulanan standartlarda besbelli bir değişim olmayacağını varsayım ediyor.
İŞLETMELERE VERİLEN KREDİLERDE TALEP ARTMADI
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış görülmedi.
Uzun vadeli kredi talebi temelde birebir kalırken, Türk Lirası kredi talebinde bir ölçü azalma, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen başka kredilerde ise talepte artış görüldü.
İŞLETMELERE VERİLEN KREDİ ARTACAK
Yılın üçüncü çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte besbelli bir artış bekleniyor. Yılın ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve öbür kişisel kredilere olan talepte ise azalış görüldü.
Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm ferdi kredi cinslerine olan talepte besbelli bir değişim olmayacağı tarafında oluştu. Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama şartlarında besbelli, yurt dışı fonlama şartlarında ise bir ölçü sıkılaşma görüldü. Üçüncü çeyrekte, yurt içi ve yurt dışı fonlama şartlarının besbelli bir formda gevşeyeceği bekleniyor.
KREDİLERE UYGULANAN STANDARTLAR
Yılın ikinci çeyreğinde, bankalar işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartları genel olarak sıkılaştırdı. Vade bakımından uzun vadeli kredilere uygulanan standartlar temelde birebir kalırken, kısa vadeli kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, para cinsi bakımından Türk lirası kredilere uygulanan standartlarda bariz bir değişim görülmedi.
YP kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı, ölçek bakımından ise KOBİ’lere verilen kredilere uygulanan standartlarda besbelli bir değişim gözlenmezken, büyük işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların sıkılaştığı görüldü.
Bankalar, yılın üçüncü çeyreği için, işletmelere verilen kredilere uygulanan standartların, YP krediler ve büyük işletmelere verilen krediler dışında genel olarak bir ölçü gevşeyeceğini öngörüyor.
Yılın ikinci çeyreğinde, çoğunluğu gereksinim kredilerinden oluşan öbür ferdi kredi cinslerine uygulanan standartların gevşediği, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda ise bariz bir değişim olmadığı görüldü. Üçüncü çeyrek için bankaların beklentisi, tüm kişisel kredi tiplerine uygulanan standartlarda bariz bir değişim olmayacağı tarafında oluştu.
KREDİ TALEPLERİ
İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, işletmelere verilen kredilerde genel olarak talepte artış görüldü. Alt kırılımlarda, uzun vadeli kredi talebi temelde tıpkı kalırken, Türk lirası kredi talebinde bir ölçü azalış, KOBİ kredi talebi başta olmak üzere işletmelere verilen öbür kredilerde ise talepte artış görüldü.
Peşin alımlarda uygulanan iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı tarafta etkileyen en değerli faktör oldu. Yılın üçüncü çeyreğinde, işletmelere verilen tüm kredilere olan talepte bariz bir artış bekleniyor.
İKİNCİ ÇEYREKTE KONUT KREDİLERİNDEKİ TALEP ARTTI
Yılın ikinci çeyreğinde, konut kredi talebinde artış, taşıt ve başka kişisel kredilere olan talepte ise azalış görüldü. Konut kredilerinde başka bankalardan sağlanan krediler, talebi artıran en değerli faktör olarak öne çıktı. Taşıt kredilerinde finansman gereksinimleri ve alternatif finansman kullanımı, öbür ferdî kredilerde finansman muhtaçlıkları talebi azaltan faktörler oldu. Yılın üçüncü çeyreği için bankaların beklentisi, tüm kişisel kredi tiplerine olan talepte bariz bir değişim olmayacağı tarafında gerçekleşti.
KREDİ KOŞULLARI
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan şart ve kurallara bakıldığında, ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarında artış, teminat muhtaçlığına ait şart ve kurallarda sıkılaşma görüldü. Ferdi kredilere uygulanan şart ve kurallar incelendiğinde, tüm ferdi kredi tiplerinde, ortalama krediler üzerindeki kar marjlarında azalış görülürken, daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarında besbelli bir değişim gözlenmedi. Öbür ferdî kredilerde, vadeye ait şart ve kurallarda gevşeme görüldü.
FONLAMA KOŞULLARI
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın ikinci çeyreğinde yurt içi fonlama şartlarında bariz, yurt dışı fonlama şartlarında ise bir ölçü sıkılaşma görüldü. Yurt dışı fonlama maliyeti ile öbür şart ve kuralların, yurt dışı fonlama şartlarını sıkılaştırıcı istikamette etkiledi. Yılın üçüncü çeyreğinde, yurt içi ve yurt dışı fonlama şartlarının besbelli bir halde gevşemesi bekleniyor.
News
