Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Temiz Denizlerde İnançlı, Emniyetli ve Sürdürülebilir Denizcilik” temasıyla düzenlenen 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nde konuştu.
Bakan Uraloğlu, “Dün, 1 Temmuz’da, 99. yıl dönümünü kutladığımız Denizcilik ve Kabotaj Bayramı, Türk denizciliğinin bağımsızlığını perçinleyen 1926 Kabotaj Kanunu’nun yürürlüğe girişini temsil ediyor.
Bu manalı bayram, aziz milletimizin Mavi Vatan’ına olan sarsılmaz bağlılığının ve denizciliğe verdiği bedelin en güçlü simgesidir.” sözlerini kullandı.
Uraloğlu, Kabotaj Bayramı vesilesiyle Mavi Vatan’ın her köşesinde fedakârca vazife yapan denizcilere en içten teşekkürlerini sunarak sıhhat, huzur ve emniyet dolu bir çalışma hayatı diledi.
“HÜRMÜZ BOĞAZI’NDA YAŞANAN GELİŞMELER DENİZ YOLLARININ GLOBAL TİCARET İÇİN KIYMETİNİ BİR KERE DAHA GÖSTERMİŞTİR”
Türkiye’nin, sonlarının yüzde 70’inden fazlasının denizlerle çevrili bir yarımada olarak, üç kıtanın kesişim noktasında eşsiz bir jeopolitik pozisyona sahip olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, sözlerine şu biçimde devam etti:
Tarihi İpek Yolu’nun devamı olan Orta Koridor’un kilit noktası, Türk Boğazları’nın denetimini elinde tutan bir ülke olarak, Akdeniz ve Karadeniz havzalarında memleketler arası ticaretin merkezi pozisyonundadır.
Geçtiğimiz günlerde İran-İsrail ortasındaki savaş nedeniyle Hürmüz Boğazı’nda yaşanan gelişmeler deniz yollarının global ticaret için ehemmiyetini bir sefer daha göstermiştir.
Deniz taşımacılığındaki tek bir aksaklığın global piyasaları nasıl etkilediğini açıkça ortaya koymuş, istikrarın tüm dünya için ehemmiyetini vurgulamıştır.
“AFRİKA LİMANLARI TÜRKİYE ÜZERİNDEN KALKINMA YOLU VE ORTA KORİDORA BAĞLANACAK”
Bu bağlamda, 27-29 Haziran 2025 tarihlerinde İstanbul’da düzenledikleri Global Ulaştırma Koridorları Forumu’nun, global ticaretin kesintisizliğini sağlama ismine tarihi bir adım olduğunu tabir eden Uraloğlu, “Açılışını Sayın Cumhurbaşkanımızın gerçekleştirdiği ve 80 ülkeden 38 Bakan, 17 Bakan Yardımcısı ve 30’dan fazla milletlerarası kuruluşun üst seviye yöneticilerinin katıldığı bu forumda, 12 mutabakat ve mutabakat zaptı imzaladık, 19 ülkeyle de ikili görüşme yaptık.” diye konuştu.
Uraloğlu, forumun en çarpıcı sonuçlarından birinin ise deniz nakliyatına da yeni bir soluk getirecek Somali, Gana, Moritanya, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Liberya ve Gine ile kurulan Ortak Yönlendirme Komitesi olduğunu vurguladı, Bakan Uraloğlu, açıklamasında şu tabirlere yer verdi:
Bu komite, Afrika limanlarını Türkiye üzerinden Kalkınma Yolu ve Orta Koridor’a bağlayarak, kıtanın öteki ülkelerine de açık bir iş birliği platformu oluşturacak. Bu adım, Türkiye’nin limanlarını global lojistik ağların merkezi haline getirirken, Afrika’nın denize kıyısı olmayan ülkelerinin ticaret kapasitesini de artıracak.
Buradan bir defa daha altını çizmek istiyorum ki bu forum global ticarette Türkiyesiz bir koridorun düşünülemeyeceğini bir sefer daha kanıtlamış ve Türkiye’nin jeostratejik itimat adası olarak liderliğini daha da pekiştirmiştir.
“ÜLKEMİZDE DIŞ TİCARET TAŞIMALARININ YÜZDE 86’SI DENİZ YOLUYLA GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR”
2024 yılında dünya yük nakliyatının yüzde 88’inin deniz yollarıyla gerçekleştiğini, global denizyolu yük trafiğinin yüzde 2,4’lük bir artışla 12 milyar 643 milyon tona ulaştığını hatırlatan Uraloğlu, “Ülkemizde de dış ticaret taşımalarının yüzde 86’sı deniz yoluyla gerçekleştirilmektedir. Bu sayılar, denizciliğin milletlerarası ticaretteki ehemmiyetini bir kere daha ortaya koymaktadır.” dedi.
“YIL SONUNDA 560 MİLYON TON YÜK VE 14 MİLYON TEU’NUN ÜZERİNDE ELLEÇLEME BEKLİYORUZ”
Uraloğlu, Türkiye’nin deniz ticaretinin global ölçekteki rekabet gücünü 2024’te de kararlılıkla sürdürdüğünü belirterek “Türk sahipli deniz ticaret filomuz, 2 bin 154 gemi ve 52,9 milyon dedveyt ton kapasitesiyle dünya sıralamasında 11’inci sıradadır. Limanlarımızda 531,7 milyon ton yük ve 13,5 milyon TEU konteyner elleçlenirken, Ambarlı, Kocaeli, Mersin ve Tekirdağ limanlarımız dünyanın en işlek 100 konteyner limanı ortasında yer almıştır. 2025’in birinci 5 ayında yüzde 3’lük artışla 230 milyon ton yük ve 5,8 milyon TEU konteyner elleçledik. Yıl sonunda ise 560 milyon ton yük ve 14 milyon TEU’nun üzerinde elleçleme bekliyoruz.” açıklamasında bulundu.
Bakan Uraloğlu, kruvaziyer turizminde de büyük bir ivme yakaladıklarını belirterek 2024’te limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bin 195’e, yolcu sayısının ise yüzde 22,5 artışla 1,9 milyona ulaştığını söyledi.
Uraloğlu, 2025’in birinci 5 ayında ise yolcu sayısının yüzde 33 artarak 440 bine yükseldiğini kaydederek bu yıl 2 milyon yolcuyu çok rahat aşacaklarını öngördüklerini bildirdi.
“85 AKTİF TERSANEYLE GEMİ SİPARİŞİNDE DÜNYADA 9’UNCU, TONAJDA 11’İNCİ SIRADAYIZ”
Gemi inşa endüstrisinin de 94 binden fazla şahsa istihdam sağlayarak global ölçekte güçlü bir pozisyonda olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, sözlerine şu formda devam etti:
85 aktif tersaneyle gemi siparişinde dünyada 9’uncu, tonajda 11’inci sıradayız. 2024’te 1,91 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirdik. 23 gemi geri dönüşüm tesisiyle dünyada 4’üncü, Avrupa’da başkan pozisyondayız. 174 tekne imal ve çekek yeri, 38 yüzer havuz, 11 kuru havuzla bölümümüzü daha da güçlendirmek için durmaksızın çalışıyoruz.
Hurda gemi teşvik programımız ile filomuzun yenilenmesini destekliyoruz. Bugüne kadar 14 milyon dolarlık teşvik sağladık ve teşvik ölçüsünü artırmak için yeni düzenlemeler yapıyoruz.
Hurda teşvikimiz dışında uzun müddettir denizcilerimize vermiş olduğumuz öteki bir dayanak olan ÖTV’siz yakıt ölçüsü da toplam 7,2 milyon tona ulaştı. Bu süreçte toplamda 17,5 milyar liralık ÖTV tahsil etmeyerek kıymetli bir dayanak sağladık.
Türk Boğazları’ndan uğraksız geçen gemilerden alınan geçiş fiyatları Altın Frank bedelini de dün prestiji ile güncellediklerini kaydeden Bakan Uraloğlu, her Kabotaj Bayramı’nda bu güncellemeleri sürdüreceklerini de belirtti.
“MAVİ VATAN’IMIZ TÜRKİYE’NİN EGEMENLİK ALANININ AYRILMAZ BİR PARÇASIDIR”
Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi ile de KKTC’de gemi hareketlerini faal olarak takip edeceklerinin de altını çizen Bakan Uraloğlu, “HAVELSAN ile yürüttüğümüz projede kule inşaatları başladı, gemi trafik hizmetleri binası tamamlandı ve 2026’da projeyi hizmete alacağız. Marmara Denizi için de benzeri bir projenin fizibilite çalışmalarına başladık. Bu projeler, Mavi Vatan’daki hakimiyetimizi güçlendirecek. Biliyorsunuz Mavi Vatan’ımız, Türkiye’nin egemenlik alanının ayrılmaz bir kesimidir.” biçiminde konuştu.
“DENİZLERİMİZDEKİ DENETİMİ ARTIRDIK”
Denizcilik Genel Müdürlüğü koordinesinde hazırlanan Deniz Mekansal Planı ile Türkiye’nin Mavi Vatan’daki tüm haklarını koruyacaklarının altını çizen ve bu planlamayı da ilgili milletlerarası örgütlere ilettiklerini belirten Uraloğlu, “Denizlerimizdeki kontrolü arttırdık. 2024 yılında liman denetim botlarımızla 14 bin 713 idari süreç gerçekleştirdik. 2024’te bin 249, 2025’in birinci 6 ayında 500 Türk bayraklı gemiye ön sörvey yaptık. Ulusal seferdeki 451 gemiyi 2024’te, 283 gemiyi 2025’in birinci yarısında denetledik. Deniz emniyetinden ödün vermeden kontrollerimize de devam ediyoruz.” dedi.
Türkiye’nin kurucu üyesi olduğu Akdeniz Memorandumunda (Med MoU) 2024’te yapılan 5 bin 997 kontrolün yaklaşık yarısını da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı uzmanlarının gerçekleştirdiklerini belirten Bakan Uraloğlu, sözlerine şu halde devam etti:
Liman devleti kontrolü mevzuatımızı değiştirerek standart altı gemilerin limanlarımıza uğramasını engellemek için AB modeline uygun liman giriş yasaklaması uygulamasına geçiyoruz. Gemi acenteliği alanında da mevzuat çalışmalarımız son kademede. Denizcilik okullarından mezunların istihdamını artırmayı ve acente hizmetlerinde şeffaflığı hedefliyoruz. Yakında bu düzenlemeyi hayata geçireceğiz.
“141 BİNİ AŞKIN ETKİN GEMİ İNSANIMIZ MİLLETLERARASI PAZARDA GÜÇLÜ BİR İNSAN KAYNAĞI SUNUYOR”
Denizcilik dalının en değerli yapı taşlarından birinin gemi insanları olduğunu belirten Bakan Uraloğlu, “8 bin 300’ü bayan olmak üzere toplam 141 bini aşkın etkin gemi insanımız memleketler arası pazarda güçlü bir insan kaynağı sunuyor ve 104 akredite eğitim kurumumuzla nitelikli denizcilik işçisi yetiştiriyoruz. Gemi İnsanları Bilgi Sistemi’ni güncelleyerek süreçleri hızlandırdık ve e-Devlet entegrasyonuyla evrak ihtiyaçlarını azalttık.” diye konuştu.
Ayrıca, Denizde Çalışma Sözleşmesi’ne (MLC) taraf olma çalışmalarını bu yıl tamamlayarak gemi insanlarının refahını artıracaklarını tabir ederek “Şu anda Gazi Meclisimizde, bu yıl bitmeden taraf olacağız ve denizcilikte bir eşiğe daha aşarak bu hususu da uzun vakit sonra gündemimizden çıkaracağız. Deniz iş kanunu değişiklik çalışmalarına da başladık.” diye konuştu.
Türkiye’nin, Mavi Vatan’ında ve dünya denizlerinde önder bir denizci ülke olma yolunda emin adımlarla ilerlediğinin altını çizerek “Denizcilik dalımızın global ölçekteki dönüşüm ve rekabet karşısında daha güçlü bir pozisyona ulaşması için özel sektörle iş birliği içinde çalışmaya devam ediyoruz. Bu fikirlerle 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nin, bölümümüze yeni ufuklar açmasını temenni ediyorum.” dedi.
News
