Reklam Kurulu’ndan abonelik hizmetlerindeki tasarım tuzaklarına 187,4 milyon lira ceza
Ticaret Bakanlığı, Reklam Kurulu abonelik hizmetlerine ilişkin tasarım tuzaklarına dikkat çekti.
Reklam Kurulu'nun 10 Eylül 2024 tarihinde gerçekleştirilen 349 sayılı toplantısında, 144 adet dosyadan 118'i mevzuata aykırı bulunurken söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezası ile birlikte toplam 22 milyon 414 bin 861 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
9 AYDA TOPLAM 187,4 MİLYON LİRA İDARİ PARA CEZASI
Reklam Kurulu yılın ilk 9 ayında toplam 1.340 adet dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulundu. Aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1.173 adet dosya hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandı.
TOPLANTININ GÜNDEMİ "KARANLIK TİCARİ TASARIMLAR" OLDU
Tüketicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte birçok reklam ve ticari uygulamaya yönelik kararların alındığı toplantının ana gündemini dünyada “karanlık ticari tasarımlar" olarak bilinen aldatıcı ticari tasarımlar oluşturdu.
Karanlık ticari tasarımlar, çoğunlukla çevrimiçi kullanıcı ara yüzlerinde bulunan ve tüketicileri genellikle çıkarlarına en uygun olmayan seçimleri yapmaya yönlendiren, aldatan, zorlayan veya manipüle eden uygulamalar olarak tanımlanıyor.
ABONELİK HİZMETLERİNE İLİŞKİN UYGULAMALAR HAKKINDA KARARLAR
Ticaret Bakanlığı'nın da aralarında bulunduğu, dünya çapında 27 tüketiciyi koruyucu otoritenin katılımıyla abonelik hizmetlerinde karanlık ticari tasarımlara yönelik Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) tarafından 29 Ocak-2 Şubat 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilen taramada yapılan tespitler doğrultusunda, Ticaret Bakanlığı bünyesinde resen incelemeler başlatılmış ve bu ayki Reklam Kurulu toplantısında yapılan değerlendirmeler neticesinde abonelik hizmetlerine ilişkin uygulamalar hakkında kararlar alındı.
ABONELİK HİZMETLERİNE YÖNELİK YANILTICI UYGULAMALAR İRDELENDİ
Tüketicilere önceden seçili olarak sunulan bazı abonelik paketleri ya da bunlara bağlı ek hizmetler, güncellenen üyelik sözleşmelerinde kabul etme seçeneğinin reddetme seçeneğine göre daha çok vurgulanması gibi manipülatif unsurlar değerlendirildi. Ayrıca, tüketicilerin istedikleri abonelik paketini yükseltmeden satın alma işlemini tamamlamalarını zorlaştıran arayüz tasarımlarının kullanılması gibi uygulamalar ele alındı.
Toplantıda, şeffaf kriterler ve sayısal veriler belirtilmeden belirli abonelik paketlerinin popüler olduğu yönünde yapılan vurgular ve ücretsiz deneme fırsatlarının sunulması için tüketicilerden ödeme yöntemi bilgilerinin zorunlu olarak istenmesi gibi uygulamaların da tüketici iradesini olumsuz yönde etkileyen yanıltıcı ticari yöntemler olduğu belirtildi. Bu tür uygulamalarda bulunan firmalara idari yaptırım uygulanmasına karar verildi.
İNCELEMELER DEVAM EDİYOR
Reklam Kurulu'nun tüketicilerin muhtelif sektörlerde dijital mecralarda karşı karşıya kaldığı aldatıcı ticari tasarımlara yönelik incelemeleri devam ediyor.