İsrail’in İran’a saldırısının akabinde gözler Hürmüz Boğazı’nda
Jeopolitik gerginliklere İsrail'in İran'a saldırısı eklendi.
Bu atak, riskleri arttırdığı için petrolün fiyatı fırlattı, fiyatların daha da artarak 100 dolara çıkması beklentisi gündemde.
Küresel ekonomiler sıradaki kabusun İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatması olmasından korkuyor.
İsrail'in İran'a taarruzlarının akabinde gözler, bilhassa global petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ticareti açısından kilit kıymete sahip olan Hürmüz Boğazı'na çevrildi.
Basra Körfezi'nin ağzındaki dar bir su yolu olan Hürmüz Boğazı, Orta Doğu'daki petrol ve LNG üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına bağlıyor.
KRİTİK DENİZ YOLU
Hürmüz Boğazı, global petrol ticaretinin yaklaşık üçte birinin sağlandığı kritik bir deniz yolu olarak öne çıkıyor.
Orta Doğu'daki petrol üreticilerinin sağladığı günlük 17-20 milyon varil ham petrol ve kondensat, Hürmüz Boğazı üzerinden global piyasalara sevk ediliyor.
PETROL HACMİNİN YÜZDE 70'İ GEÇİŞ YAPIYOR
Uluslararası Enerji Ajansı datalarına nazaran, petrol hacminin yaklaşık yüzde 70'i bu yolla Asya'ya ulaşıyor.
Özellikle Çin, Japonya, Hindistan, Güney Kore, Singapur, Tayland, Pakistan ve Filipinler, Hürmüz Boğazı'ndaki petrol tedarikinin ana alıcıları ortasında yer alıyor.
Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin LNG gemilerinin neredeyse tamamı da global LNG ticaretinin yüzde 20'sinin sağlandığı bu noktadan milletlerarası piyasalara ulaşıyor. Avrupa, Hürmüz Boğazı'ndan sağlanan LNG tedarikinin ana alıcıları ortasında yer alıyor.
İRAN, HÜRMÜZ BOĞAZI'NI KAPATACAK MI?
İran, daha evvelki tansiyonlarda Hürmüz Boğazı'nı kapatabileceği söylemişti fakat bu türlü bir durum şimdi yaşanmadı.
Ancak İsrail'in İran'a son atakları sonrası daha geniş çaplı bir çatışma yaşanabileceği ihtimali, Hürmüz Boğazı'nın kapatılabileceğine ait kaygıları artırıyor. Petrol ve LNG arzında aksama yaşanabileceğine yönelik tasalar, petrol ve doğal gaz fiyatlarını üst taraflı destekliyor.
BOĞAZIN KAPANMASI PETROL PİYASASI İÇİN "EN BÜYÜK KABUS"
İngiltere Deniz Ticaret Tertibi (UKMTO), çarşamba günü yaptığı açıklamada, Orta Doğu'da artan tansiyonun, kritik su yollarında askeri faaliyetleri tırmandırabileceği ve deniz nakliyatını olumsuz etkileyebileceği ihtarında bulunmuştu.
Baltık ve Memleketler arası Denizcilik Kurulu (BIMCO) uzmanları da gerçekleşecek rastgele bir taarruzun tansiyonu tırmandırma ve deniz nakliyatını direkt etkileme potansiyeline sahip olduğunu bildirmişti.
Öte yandan, birtakım analistler, İran'ın Hürmüz Boğazı'nı kapatmamak için güçlü ekonomik münasebetleri olduğunu düşünüyor. Ülkenin neredeyse tüm petrol ihracatı bu boğazdan geçmek zorunda ve İran'ın kıymetli ticaret ortağı Çin'in petrol ithalatının da büyük kısmı Hürmüz Boğazı'ndan sağlanıyor.
EN BÜYÜK KABUS
Küresel Risk Yönetimi Araştırma Başkanı Arne Lohmann Rasmussen, LinkedIn hesabından yaptığı paylaşımda, petrol piyasası açısından "en büyük kabusun" Hürmüz Boğazı'nın kapanması olacağını tabir etti.
PETROL FİYATLARININ 100 DOLARA ÇIKABİLECEĞİ ÖNGÖRÜSÜ
İran'ın bu dar geçiş noktasını kapatması halinde global petrol akışının yüzde 20'sinin etkilenebileceğini kaydeden Rasmussen, boğazın kapanması durumunda petrol fiyatlarının 100 dolara kadar çıkabileceği ihtarında bulundu.
Petrol fiyatları İsrail'in İran'a saldırmasıyla gün içinde yüzde 7'den fazla yükselerek 73,58 dolara kadar çıktı ve yaklaşık 5 ayın en yüksek düzeyini gördü.
İSRAİL, İRAN'DA BİRÇOK KENTE ATAK DÜZENLEDİ
İsrail, sabaha karşı İran'ın başşehri Tahran, Tebriz, İsfahan'daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan ve Kirmanşah kentlerine taarruzlar düzenledi.
Saldırılarda İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri, İhtilal Muhafızları Genel Kumandanı Tümgeneral Hüseyin Selami dahil üst seviye askeri yetkililer ile 6 nükleer bilim insanı hayatını kaybetti.
İsrail'in Tahran'daki ataklarında sivil yerleşim yerleri de vurulurken, çok sayıda sivil de ömrünü yitirdi.