BOTAŞ’ın uluslararası anlaşmaları Avrupa piyasalarındaki etkinliğini artırıyor

Türkiye, enerjide kendi kaynaklarına yöneldiği gibi aynı zamanda yerli ve milli olanaklarını uluslararası anlaşmalarda da devreye sokuyor.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) Shell ile yıllık 4 milyar metreküp kapasiteli sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedariki anlaşmasının yankıları sürüyor.

Bu ve diğer anlaşmaların Türkiye'ye gaz temini konusunda esneklik ve fiyat avantajı getirmesi bekleniyor.

Enerjinin doğalgaz ayağında çok boyutlu strateji izleyen Türkiye, son 10 yılda LNG tesisleri ve yüzer LNG Depolama ve Gazlaştırma Üniteleri (FSRU), uluslararası doğal gaz boru hatları gibi altyapı konusunda önemli yatırımları hayata geçirdi.

Yerli kaynakların ekonomiye kazandırılması konusunda 2020'de Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'nda Cumhuriyet tarihinin en büyük doğalgaz keşfini gerçekleştiren Türkiye, yerli gazda günlük üretimi 7 milyon metreküpün üzerine çıkardı.

Türkiye, gazın tedarikinde kaynak çeşitliliğini önceleyen politikalarla da doğalgaz merkezi olma yolunda ihracat odaklı hamlelere hız verdi.

CEZAYİR İLE 10 YILLIK ANLAŞMA

LNG tedariki konusunda Kasım 2023'te Cezayir ile 2024'te bitmesi beklenen LNG anlaşmasını 2027'ye uzatan Türkiye, nisanda Umman'dan yıllık bir milyon ton LNG tedarik için 10 yıllık anlaşma imzaladı. Tedarik 2025'te başlayacak.

EXXONMOBİL İLE ANLAŞMA

BOTAŞ, mayısta ise ABD'li ExxonMobil firmasıyla yıllık 2,5 milyon ton (yaklaşık 3,2 milyar metreküp) kapasiteli 10 yıllık anlaşma imzaladı.

BOTAŞ VE SHELL ARASINDAKİ ANLAŞMA

LNG tedarikine yönelik son anlaşma ise 2 Eylül'de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında BOTAŞ ve Shell tarafından imzalandı.

Anlaşmaya göre Shell, Türkiye'ye yıllık 4 milyar metreküp LNG'yi 10 yıl süreyle tedarik edecek. 40 kargoyu kapsayan tedarik 2027'de başlayacak.

ALPARSLAN BAYRAKTAR, ANLAŞMALARIN DEĞERİNE VURGU YAPTI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 2 Eylül'deki konuşmasında anlaşmanın, alım-satım işleminin ötesinde, dolum limanından teslim alma ve Avrupa terminallerine boşaltım yapma gibi opsiyonlarıyla bölgesel ve küresel ilave ticaret imkanları sunması bakımından ayrıca bir farklılığa ve değere sahip olduğuna dikkati çekmişti.

"GAZ TEDARİK GÜVENLİĞİNİ KOLAYLAŞTIRACAK"

Emtia piyasalarına hizmet sunan ICIS'in Küresel Gaz Analizleri sorumlusu Tom Marzec-Manser, BOTAŞ-Shell anlaşmasına ilişkin yaptığı değerlendirmede, BOTAŞ'ın ilerleyen yıllarda uzun vadeli çok sayıda boru gazı ve LNG tedarik anlaşmasının sona ereceğini belirterek, "Bu yüzden bu yeni Shell anlaşması, ExxonMobil'le yapılan son anlaşmaya benzer şekilde Türkiye'nin gaz tedarik güvenliğini kolaylaştıracak." ifadesini kullandı.

"LNG ANLAŞMALARI TÜRKİYE İÇİN ESNEKLİK YARATACAK"

BOTAŞ'ın sona eren bazı anlaşmaları yenilemesinin önemli olduğunu kaydeden Marzec-Manser, şu açıklamaları yaptı:

Ancak LNG sözleşmeleri, satın alan taraf olarak bakıldığında Türkiye için hem esneklik hem de fiyat kaldıracı imkanı yaratacak. Anlaşma şartlarının BOTAŞ'ın Shell'in tedarik edeceği LNG'yi Avrupa LNG terminallerinden teslim alabilmesine izin vermesi esneklik ihtiyacının başka bir göstergesidir.

"ANLAŞMA TÜRKİYE'NİN DOĞALGAZ MERKEZİ OLMA HEDEFİNİ GÜÇLENDİRİYOR"

Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi (TESPAM) Başkanı Oğuzhan Akyener de anlaşmayı Avrupa'da LNG terminallerine boşaltım ve dolumu içermesi yönünden "çok komplike ve mantıklı" diye niteleyerek, "Türkiye'nin doğal gaz ticaret merkezi olma hedefini de güçlendiren bir anlaşma." sözlerini sarf etti.

Anlaşmayla BOTAŞ'ın, LNG sevkiyat ve lojistik alanında kabiliyetlerinin güçlendiğini dile getiren Akyener, LNG'yi, Türkiye'nin ihtiyacı olmadığı bir dönemde Avrupa'ya Shell'den aldığı fiyattan daha karlı bir fiyata satabileceğini söyledi.

"GAZ İHRACAT STRATEJİSİ BORU HATLARIYLA SINIRLI DEĞİL"

Akyener, Türkiye'nin anlaşmayla gaz ihracat stratejisini boru hatlarıyla sınırlı tutmadığını gösterdiğini belirterek, "Bu, stratejiyi daha ileriye taşıyarak Avrupa piyasalarına yönelik özellikle daha agresif, daha etkin bir strateji kurgulamaktır. BOTAŞ, kendisini Avrupa piyasalarında daha etkin olacak bir konuma doğru taşımaya çalışıyor." dedi.